Mối quan hệ hoạt động là m nảy sinh ra mô hình không gian.
Phạm vi ná»™i thất là sá»± xắp xếp dá»±a trên cÆ¡ sở của những tÃnh toán cân nhắc của hiện trÆ°á»ng, các hình dạng của sản phẩm sẽ là sá»± khởi đầu cho sá»± phát triển. Khi giải quyết vá»›i các gian hà ng có sẵn không gian thÆ°á»ng cung cấp những đầu mối để há» có thể sá» dụng tốt nhất. Việc tổ chức trong má»™t không gian xác định là sá»± váºn Ä‘á»™ng bên trong để chia ra những thà nh phần cố định. Trong má»™t số không gian có thể được coi nhÆ° là đã có sá»± xắp đặt, trong khi những các khác thì không nhÆ° váºy,má»™t số cần đòi há»i thêm vỠánh sáng ..thêm sản phẩm. NhÆ°ng cái chÃnh là nó phải phù hợp vá»›i không gian . TrÆ°á»›c những tÃnh chất hoạt Ä‘á»™ng và phân tÃch không gian, bắt đầu là m cho không gian hợp lý, có yêu cầu đặc biệt của má»—i hoạt Ä‘á»™ng mang phong cách riêng của không gian,thiết kế từng phần và sá» dụng dần, tuyển chá»n và hoà n thà nh việc xắp xếp, và chiếu sánh cả 3 chiá»u không gian có giá»›i hạn rõ rà ng, những khu vá»±c nà y sẽ tạo thà nh hình dáng không gian và phải đáp ứng cả hai vấn Ä‘á» chức năng và tiêu chuẩn thẩm mỹ. Nói chung tuỳ theo việc sủ dụng không gian có sẵn có cách bố chà mặt bằng có thể chia thà nh hai dạng : dạng thứ nhất Ä‘Æ°a ra sá»± kết hợp chặt chẽ giữa hoạt Ä‘á»™ng và cách bố trÃ, cách nà y được coi là không gian phù hợp nhất đòi há»i đấy đủ chức năng. Bởi vì má»™t sá»± phối hợp chặt chẽ sẽ dẫn đến phù hợp vá»›i các nhu cầu khác nhau, nó tháºt sá»± quan trong khi thiết kế đã quan tâm đầy đủ tá»›i các mục Ä‘Ãch sá» dụng. Má»™t sá»± phối hợp chặt chẽ thÆ°á»ng dùng hình mẫu hoạc các khối trÆ°ng bà y Ä‘Æ¡n lẻ tạo thà nh, có thể phù hợp vá»›i nhau theo nhiá»u cách để chở thà nh má»™t thể thống nhất . Sá» dụng có hiệu quả cấu trúc không gian, sá»± xắp đặt linh hoạt những hình mẫu đồ đạc có thể dùng là m phân chia không gian . Äể đạt tá»›i sá»± hoà n hảo, bố trà phối hợp chặt chẽ có thể tạo thêm phấn mở rá»™ng của không gian trÆ°ng bà y; dạng thứ hai thông dụng hÆ¡n ,cách bố trà nà y Ä‘Æ°a ra sá»± phóng khoáng giữa chức năng và không gian. Sá»± phóng khoáng phù hợp vá»›i việc bố trà là điá»u mong muốn vì nó Ä‘em lại sá»± linh hoạt và đa năng.
Và dụ:
Mặt bằng khối trÆ°ng bà y sản phẩm đồ dùngná»™i thất. Sá»± thÃch hợp linh Ä‘á»™ng Ä‘em lại nhiá»u tình huống khác nhau.. Và dụ: chứng minh cho sá»± linh hoạt có nhiá»u sá»± thay đổi. Nháºn thức thị giác của chúng ta vá» hình dáng bên ngoà i, từ kÃch thÆ°á»›c, mà u sắc, ảnh hưởng của các váºt có được là do bối cảnh xung quanh và những liên hệ mà chúng ta có thể nháºn thấy ,giÅ©a váºt nà y và khung cảnh của chúng . Mặt bằng trÆ°ng bà y sá» dụng Ä‘Æ°á»ng và điểm.
Äiểm và đưá»ng bố cục cho không gian trÆ°ng bà y. Äiểm là sá»± xuất phát của các hình thức, Ä‘iểm di chuyển nó để lại nhiá»u Ä‘Æ°á»ng, là chiá»u đầu tiên, cÅ©ng nhÆ° khi Ä‘Æ°á»ng dịch chuyển tạo ra hÆ°á»›ng, nó tạo thà nh má»™t mặt phẳng ảo là yếu tố thứ hai. Má»™t Ä‘iểm đánh dấu má»™t vị trà trong không gian, Ä‘iểm là tÄ©nh tại vô hÆ°á»›ng, là má»™t yếu tố bắt nguồn của hình thức . tại trung tâm má»™t từ trÆ°á»ng hay không gian ,má»™t Ä‘iểm Ä‘Æ°Æ¡c ổn định ở trạng thái tÄ©nh ,nó có ảnh hưởng xắp xếp lại tráºt tá»± các yếu tố xung quanh nó khi rá»i khá»i trá»ng tâm nó vân duy trì vị trà đó nhÆ°ng chở nên năng Ä‘á»™ng hÆ¡n. Căng thẳng thị giác tạo ra giữa Ä‘iểm và khu vá»±c cua nó ,Ä‘iểm phat sinh nhÆ° má»™t Ä‘Æ°á»ng tron hay má»™t khối cầu tá»± bản thân nó đã là điểm trung tâm. Vá»›i cách bà y trà sá» dụng Ä‘iểm và đưá»ng trong không gian nà y ,tác giả đã không ngần ngại đặt các mẫu thá»i trang nhÆ° sá» dụng các Ä‘iểm ,vì má»—i Ä‘iểm là má»™t Ä‘iểm nhấn ,là tá»± bản thân nó là trá»ng tâm , mà u sắc và ánh sáng chiếm phần quan trá»ng không gian nà y ,cách sá» dụng ánh sáng cÅ©ng được lặp lại vá»›i Ä‘Æ°á»ng và điểm hiệu quả của ánh sáng là tạo nên sá»± tÆ°Æ¡ng phản vá»›i má»™t mà u sáng trắng đẩy các Ä‘iểm lên thà nh mảng ,tạo nên má»™t Ä‘iểm nhấn lá»›n Thà nh công trong thiết kế nà y là đã Ä‘Æ°a Ä‘Æ°Æ¡c ý đồ của sản phẩm lên đúng vá»›i giá trị của no, từ cách bà y trà đã kéo sá»± thu hút của khách tham quan .
Một số và dụ
Dẫn chứng thực tế:
Äiá»u khó nhất đối vá»›i từng hãng xe hÆ¡i trong các triển lãm quốc tế là vá»›i những nÆ¡i diá»…n ra triển lãm khác nhau trên thế giá»›i, mặt bằng gian hà ng trÆ°ng bà y sẽ khác nhau, nhÆ°ng phong cách thiết kế gian hà ng và thông Ä‘iệp thÆ°Æ¡ng hiệu vẫn phải luôn kiên định, nhất quán vá»›i má»™t tiêu chuẩn tòan cầu của hãng. Và Toyota đã là m được Ä‘iá»u nà y. Äây cÅ©ng là thông Ä‘iệp chÃnh của Toyota: thá»i gian sẽ trôi qua, má»i việc có thể thay đổi, nhÆ°ng Toyota luôn kiên định vá»›i mục tiêu của chÃnh mình: khách hà ng là trên hết, luôn là m khách hà ng thá»ai mái, chia sẽ kinh nghiệm và tạo cho khách hà ng sá»± thÆ° giãn vá»›i những sản phẩm của mình. Các gian hà ng của Toyota bất kỳ ở triển lãm nà o bao giá» cÅ©ng được thiết kế xung quanh má»™t Ä‘iểm nhấn. Tại Ä‘iểm nhấn đó thÆ°á»ng được trÆ°ng bà y những chiếc xe hÆ¡i má»›i nhất, đặc biệt nhất, là nÆ¡i có những show diá»…n ấn tượng gây được sá»± chú ý của đông đảo khách tham quan. Cụ thể nhÆ° các triển lãm tại Thượng Hải, Tokyo hay Äà i Bắc, chiếc thể thao hybrid CS&S (mà u trắng) và chiếc sá» dụng pin nhiên liệu Fine-N (mà u xanh) nằm trên hai sà n quay, phÃa sau là má»™t mà n hình lá»›n thể hiện những hình ảnh giá»›i thiệu vá» những chiếc xe được trÆ°ng bà y. Äặc biệt, mà n hình nà y có thể tách là m hai, và các show diá»…n bắt đầu được thá»±c hiện nhÆ° vá»›i chiếc xe cá nhân PM nhá» nhắn xinh xắn. Các vách ngăn và sà n nhà được chá»n gam mà u sáng, kết hợp vá»›i hệ thống chÃêu sáng đặc biệt (có khả năng thay đổi mà u) là m hình ảnh chiếc xe được trÆ°ng bà y cà ng trở nên lung linh, quyến rÅ© bởi những chấm sáng, vệt sáng chạy dà i trên thân xe, trên kÃnh xe. Tại các gian hà ng, Toyota luôn thể hiện hai mà u đặc trÆ°ng của mình: Ä‘á» và trắng. Mà u đỠđược thể hiện qua những đôn hoa Ä‘á» rá»±c rỡ, dòng chữ Toyota cÅ©ng mà u Ä‘á». Phòng tiếp khách được trang bị những chiếc ghế xinh xắn có mà u trắng, Ä‘á» tạo ra má»™t không gian đầm ấm và thân máºt cho những khách tham quan. Các nhân viên cÅ©ng trong trang phục được thiết kế vá»›i hai mà u Ä‘á», trắng. Má»™t tiêu chuẩn mang tÃnh tòan cầu nữa là gian hà ng của Toyota luôn kết hợp hà i hòa những Ä‘iá»u tưởng nhÆ° đối nghịch nhÆ° xe trên sà n quay và xe đứng yên, mảng sáng và tối, tÃnh truyá»n thống và hiện đại, Æ°á»›c mÆ¡ và hiện thá»±c tạo cho khách tham quan có cảm giác nhÆ° không gian và thá»i gian Ä‘ang nở rá»™ng. Những gian hà ng nhÆ° váºy, dù tại nhiá»u cuá»™c triển lãm ô tô trên thế giá»›i nhÆ°ng Ä‘iá»u mang những nét chung và xuyên suốt.
CHÆ¯Æ NG III: KẾT LUẬN
Trong đối thoại thÆ°á»ng ngà y khi chúng ta bảo “it happened by design†(nó xãy ra là do cố ý) là chúng ta Ä‘ang ám chỉ đến Ä‘iá»u được dá»± kiến trÆ°á»›c và không thể xãy ra do tình cá». Ai là m Ä‘iá»u gì phải lên kế hoạch, nhÆ°ng vá»›i há»a sÄ© hay nhà thiết kế thì há» lại lên kế hoạch sắp đặt các chi tiết để tạo nên má»™t mô hình thị giác. Tùy lÄ©nh vá»±c, các “yếu tố†nà y khác nhau ở má»i mặt, từ các biểu tượng mô tả cho đến các chữ viết, các phông kịch trÆ°á»ng, tô chén, đồ đạt, cá»a ngõ; nhÆ°ng cuối cùng Ä‘iá»u gặp nhau ở cách tổ chức thị giác. Nghệ thuáºt, cÅ©ng nhÆ° các nghà nh nghá» khác, liên quan đến việc tìm kiếm giải pháp cho các vấn Ä‘á» nà y. Tuy nhiên, nghệ thuáºt Ä‘i tìm kiếm các cách giải quyết thị giác trong má»™t quá trình được mệnh danh là thiết kế. Nghệ thuáºt là lÄ©nh vá»±c “sáng tạoâ€, không có đáp án áp đặt nà o cho các vấn Ä‘á». Sá»± biến đổi vô táºn trong các cách lý giải và ứng dụng của từng cá nhân Ä‘á»u có thể xảy ra. Trong nghệ thuáºt, các vấn Ä‘á» Ä‘á»u có đặt trÆ°ng và sá»± phức tạp riêng, tạo ra nhiá»u hình thức. Các há»a sÄ© hay các Ä‘iêu khắc gia thÆ°á»ng tá»± tạo ra các vấn Ä‘á» và hÆ°á»›ng Ä‘i mà bản thân há» muốn khai phá. Những nhà tạo dáng công nghiệp, đồ há»a hay kiến trúc sÆ° thÆ°á»ng được giao nháºn các vấn Ä‘á» Ä‘i kèm vá»›i những sá»± lá»±a chá»n rất cụ thể và các hạn định rõ rà ng. Các sinh viên mỹ thuáºt cÅ©ng thÆ°á»ng nằm trong khuôn khổ nà y – há» thể hiện má»™t loạt các bà i táºp do giáo viên giao vá»›i các giá»›i hạn đòi há»i phải xá» lý theo các cách cụ thể nà o đó. Tuy nhiên, toà n bá»™ các vấn Ä‘á» vá» nghệ thuáºt hay thị giác Ä‘á»u giống nhau ở sá»± khao khát tìm kiếm giải pháp sáng tạo. Mỹ thuáºt công nghiệp không nghiêng vá» khai thác cái ná»™i tâm nhÆ° mỹ thuáºt tạo hình. Äiá»u thú vị ở chá»— là nó vừa là lÄ©nh vá»±c nghệ thuáºt nhÆ°ng vừa mang tinh thần của thÆ°Æ¡ng mại. Và sá»± thà nh công của má»™t tác phẩm mỹ thuáºt công nghiệp phải được Ä‘a số hay má»™t nhóm đối tượng được phục vụ quyết định. Và nghệ thuáºt thiết kế triển lãm cÅ©ng váºy, nó là thà nh phần của mỹ thuáºt công nghiệp kết hợp vá»›i nghệ thuáºt kiến trúc. Vì váºy nó đòi há»i nhà thiết kế phải là những ngÆ°á»i rất tà i năng trong việc vừa sáng tạo nghệ thuáºt vừa ứng dụng má»™t cách khoa há»c trong thá»±c tế. Äây là lá»ai hình nghệ thuáºt và cÅ©ng là loại hình tiếp thị. Äó là nhu cầu quảng bá kết hợp nhu cầu thưởng ngá»an trong má»™t không gian và thá»i gian nhất định. Vá»›i tÆ° liệu và thá»i gian giá»›i hạn, bà i nghiên cứu nà y đã phân tÃch và đánh giá tổng quát vá» khái niệm triển lãm và công việc thiết kế triển lãm hiện nay ở Việt Nam và nhất là tại thà nh phố Hồ Chà Minh. NhÆ°ng không dừng tại đây, bà i nghiên cứu đã mở ra má»™t tầm nhìn má»›i, hay má»™t dá»± báo vá» sá»± phát triển của lá»ai hình nà y trong tÆ°Æ¡ng lai.
Tà i liệu tham khảo:
- Design basics – tác giả David A. Lauer.
- Exhibition Design – teNeues book.
- Tạp chà nghệ thuáºt nhiếp ảnh hằng năm “Communication Artsâ€.
- Tạp chà “étapesâ€.
- www.vnvisualart.com
- www.nyartsmagazine.com
- www.teNeues.de
…và má»™t số tÆ° liệu thu tháºp từ thá»±c tế, sách báo và internet.
Chuyên đỠTriển lãm của Bế Anh Nhất – Khóa M2000
|